ក្លឹបប្រដាល់ គុនខ្មែរ និងប្រវត្តិសិល្បៈក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរដ៏អស្ចារ្យ
ក្លឹបប្រដាល់ គុនខ្មែរគឺជាក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរមួយបែប ភ្នាល់ប្រដាល់ថៃ ដែលរាប់បញ្ចូលក្នុងប្រភេទកីឡាប្រដាល់ ដែលមានមានភាពចំណាស់ក្នុងភូមិភាគអាសុីគ្នេយ៍នេះ គុនខ្មែរដែលសម្គាល់ជា ប្រភេទប្រដាល់សេរី Boxing Free Style ដែលកីឡាករ អាចប្រើបានជាទូទៅ នៃការប្រើប្រាស កែង និង ជង្គង់ គ្រប់ទម្រង់នៃការប្រើប្រាសត្រូវបានរួមបញ្ចូលជាស្នៀតគុនផងដែរ។
គុនខ្មែរ ជាសិល្បៈក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរមួយបែប ភ្នាល់ប្រដាល់ថៃអនឡាញ ដែលត្រូវបានជឿជាក់ថាបង្កើតឡើងក្នុងរាជព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ដែលបន្សល់ទុកភស្តុតាងជាច្រើន នៅតាមចម្លាក់ជញ្ជាំង ប្រាសាទបាយ័ន ដែលសាងសង់ឡើង ក្នុងស.វទី១២ ចម្លាក់នៃក្បាច់គុនខ្មែរបានបង្ហាញយ៉ាងជិតស្និតស្រដៀងនឹងក្បាច់ប្រដាល់ចិន ផងដែរ។ គ្រប់បណ្ដាលប្រទេស នៅលើ ពិភពលោក តែងតែមានការប្រកួតវាយតប់គ្នា ហើយប្រាកដជាមានប្រភពដើមនៅក្នុងបុរេប្រវត្តិរបស់មនុស្សជាតិ ប៉ុន្តែមិនមែនការវាយតប់គ្នាទាំងអស់សុទ្ធតែដូចគ្នានោះទេ។
ពីព្រោះវាប្រែប្រួលទៅតាមតំបន់នីមួយៗផងដែរ រៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ប្រដាល់ ដូចជា៖ គុនបុរាណខ្មែរ ដែលមានអាយុកាលប្រហែល ១ពាន់ឆ្នាំ បានឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលជាច្រើន ក្នុងការអភិវឌ្ឈន៍ ក្បាច់គុនរបស់ខ្លួន មួយជំនាន់ ទៅមួយជំនាន់ រហូតបង្កើតបាន ច្បាប់នៃក្បាច់គុនរបស់ខ្លួន ដែលរួមបញ្ចូលនូវមរតកវប្បធម៌របស់ខ្លួនផ្សេងៗទៀត ដូចជា សាក់យ័ន្ត ក្រណាត់ចងក្បាល ការចងស្នាប់ដៃ ការរាំគុនគ្រូជាទម្រង់ក្បាច់ផ្សេងៗ បន្ទាប់មកទើបឈានដល់ការប្រកួត រួចកំណត់ទឹកប្រកួតក្នុងការសំរាក ដែលទឹកប្រកួតនីមួយៗ មានពី ៣ទឹក ទៅ ៥ទឹក ហើយទឹកប្រកួតចុងក្រោយគឺជាទឹកកាត់សេចក្ដីផងដែរ។
អំបោះសូត្រឈ្នួតក្បាល ដែលចាត់ចូលជាគ្រឿងបង្ហាញក្នុងប្រភេទកីឡាប្រដាល់គុនខ្មែរ ដែលហៅថា “ទៃគ្រូ” គឺជាខ្សែរអំបោះឆៅធំៗ ដែលគេវេញបញ្ចូលគ្នាមានទម្រង់ដូចជា ខ្សែរពួរ ហើយចុងម្ខាងៗនៃខ្សែរគេត្រូវផ្គួបបញ្ចូលគ្នា។ មានសន្ឋានដូចប្រមោយដំរី រួចគេយកវាទៅពាក់ស៊កនៅលើក្បាល របៀបភ្នាល់ប្រដាល់ ដើម្បីធ្វើឱ្យអារម្មណ៍របស់កីឡាករមានសភាពនឹងនរ និងមានទម្ងន់ចិត្តដូចសត្វដំរី មុននិងកីឡាករពាក់វា។
គេត្រូវធ្វើពិធីសូត្រមន្តគាថា អភិសេក ឱ្យវាទៅជាខ្សែរមង្គល ទើបគេពាក់វាដើម្បីរាំគុនគ្រូ មុននិងចាប់ផ្ដើមការប្រកួត ដោយប្រទេសកម្ពុជាជួបប្រទះនិងសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុង ក្នុងសម័យកាលខ្មែរក្រហម ដែលធ្វើឱ្យគ្រូគុនខ្មែរពីបុរាណ និងអ្នកប្រដាល់មួយចំនួនធំបានស្លាប់ បូករួមទាំងពួកខ្មែរក្រហមដុតបំផ្លាញឯកសារអស់ផងនោះ ការអនុវត្តនូវ ឈ្នួតក្បាល ជាលក្ខណៈទៃគ្រូ បានប្រែប្រួល ជំនួសឱ្យក្រម៉ា ឬ ស្ទើរបាត់បង់ទាំងស្រុង ដោយមិនសូវមានការលើកយកមកបង្ហាញមកដល់ពេលបច្ចុបន្ននេះ កំណត់ថ្ងៃប្រដាល់ ។
គុនខ្មែរ គឺជាប្រភេទកីឡាប្រដាល់សេរី ដែលមានគតិយុត្ត ក្នុងការសម្គាល់ហៅថាគន្លងច្បាប់ប្រដាល់ ដែលសំភារៈនីមួយៗ ប្រើក្នុងមុខងារណាខ្លះ មានអត្ថន័យបែបណាខ្លះដោយ សារកម្ពុជាជួបសង្គ្រាម ទើបការអនុវត្តបានប្រែប្រួល ដោយភាពស្រពិចស្រពិល បើសិនជាយើងដឹងថាវាជារបស់ខ្លួន ហេតុអ្វីយើងមិនហ៊ានប្រើ ការយល់ឃើញរបស់ជនទីបី ចំពោះទៃគ្រូ ដែលសន្និដ្ឋានថាជារបស់អ្នកខាងនេះ ឬ អ្នកខាងនោះ គឺជារឿងរបស់ពួកគេ សំខាន់គឺគតិយុត្តរបស់យើង គឺត្រូវយកវាមកប្រើប្រាសឡើងវិញ។
ដើម្បីទទួលបានអត្ថន័យក្នុងការបញ្ចាក់ ត្រូវយល់ថា តើក្រម៉ា កើតពេលណា ប្រើប្រាសពេលណា ហើយប្រើប្រាស ក្នុងឋានៈនៃក្រិតក្រមណាមួយ ខ្មែរបែងចែក ការប្រើប្រាសក្រម៉ា ទៅតាមក្រិតក្រម នៃសង្គមរស់នៅ ដើម្បីបែងចែកភាពថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ក្នុងសង្គមរស់នៅ តាមរយៈការចូលរួមនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃកម្មវិធីណាមួយ ។ ឧទាហរណ៍ ៖ សំលៀកបំពាក់នៅផ្ទះ សំលៀកបំពាក់ដើរលេង សំលៀកបំពាក់ទៅវត្ត សំលៀកបំពាក់ចូលរួមកម្មវិធីមង្គលការ សំលៀកបំពាក់ចូលរួមពិធីបុណ្យសព សំលៀកបំពាក់សិស្សសាលា សំលៀកបំពាក់ហាត់កីឡា សំលៀកបំពាក់កងទ័ព។ ដូចនេះគេចាត់ទុកការប្រើប្រាស (ក្រម៉ា) ជាការប្រើប្រាសនៅផ្ទះ ហើយមិនត្រូវដាក់បញ្ចូលក្នុងច្បាប់គតិយុត្ត របស់ កីឡាគុនខ្មែរនោះទេ ដោយ បុរាណាចារ្យ។
ក្លឹបប្រដាល់ គុនខ្មែរ ការវិវត្តន៍នៃគុនខ្មែរ និងតន្ត្រីគុនខ្មែរ
ក្លឹបប្រដាល់ តន្ត្រីគុនខ្មែរ គឺជាតន្ត្រីខ្មែរមួយបែបដែលលេង សម្រាប់កំដរការប្រកួតគុនខ្មែរ ដែលស្ថិតក្នុងវង់ភ្លេងប្រដាល់ ដែលជាវង់ភ្លេង របស់ពួកចាមជ្វា ដែលនាំមកកម្ពុជានៅចុងស.វទី៨ ឬ ដើមស.វទី៩ ក្នុងរាជព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី២ ឧបករណ៍ នៃវង់ភ្លេងនេះមាន ស្គរ ឈឹង និង ស្រឡៃ ជាឧបករណ៍ដែលគេយកមកប្រគុំក្នុងការប្រកួតប្រដាល់គុនខ្មែរ ដោយបទភ្លេងនេះមានឈ្មោះថា “ខ្លងយោន” ដែលជាពាក្យខ្មែរបុរាណ ពាក្យ (ខ្លង) មានន័យថាស្គរ ពាក្យ (យោន) មានន័យថាឈ្នះ ពាក្យទាំងពីរនេះផ្គុំចូលគ្នាមានន័យថា “ស្គរឈ្នះ” ។
ដោយសារតែកម្ពុជា ឆ្លងកាត់សម័យកាលសង្គ្រាម ក្នុងអំឡុងសម័យកាលខ្មែរក្រហម ការបាត់បង់ឯកសារជាច្រើន ពីការហៅឈ្មោះ ទម្រង់ភ្លេងរបស់ខ្មែរ ទើបបញ្ចុប្បន្នគេសម្គាល់ហៅភ្លេងនេះថា ភ្លេងប្រដាល់តែម្ដង ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះយើងមើលឃើញថា ក្រុមក្មេងៗផ្នែកតន្ត្រីពិណពាទ្យ បានប្រគុំបទកំដរសព ក្នុងពិធីបុណ្យមរណៈទុក្ខ ឬ ពិធីបុណ្យសព ហើយផុសលើបណ្ដាញសង្គមផ្សេងៗ ដោយប្រើឈ្មោះថា “ខ្លងយោន” នេះជាភាពខុសឆ្គងមួយ ពីព្រោះភ្លេងខ្លងយោន សម្គាល់តែ ជាភ្លេងសម្រាប់វង់ភ្លេងប្រដាល់ប៉ុនណោះ ហើយបទភ្លេងដែលពួកគេប្រគុំមានឈ្មោះថា “ខ្លងធ្នាក់” ដូចនេះសូមធ្វើការកែប្រែឈ្មោះដែលបងប្អូនយល់ឃើញនេះ ។
គុនគ្រូ គឺជាសិល្បៈរាំមួយបែបដែលត្រូវបានកីឡាករលើកយកមកបង្ហាញនៅក្នុង កម្មវិធីប្រកួតកីឡាប្រដាល់ គុនខ្មែរ ។ មុនចាប់ផ្ដើមការប្រកួត កីឡាករត្រូវរាំរំលឹកគុនទៅ ដល់គ្រូ កំណើតនៃក្បាច់គុន តាមក្បាច់នៃស្នៀតមេគុនរបស់ខ្លួន, ការរំលឹកគុនគ្រូគឺជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងកម្មវិធី ប្រកួតកីឡាប្រដាល់គុនខ្មែរ ដើម្បីឱ្យកីឡាករស្មឹងស្មាតនូវចិត្ត វិញាណរបស់ពួលគេ ទៅផ្សារភ្ជាប់នូវចិត្តវិញាណរបស់គ្រូគុន តាមរយៈការបង្ហាញក្បាច់រាំដែលជាតួអង្គអវតារ របស់អទិទេព។
សិល្បៈនៃការរាំរំលឹកគុនគ្រូមានចំនួន ២០ ក្បាច់ ហើយក្បាច់ទាំងនោះមានដូចជា៖ ឥសូរជាន់ភ្នំ, កិន្នរបាចផ្កា, ព្រះរាមថ្លែងសរ, ព្រះល័ក្សណ្មព័ទ្ធសីម៉ា, ក្រុងរាពណ៍សម្ដែងរិទ្ធ, ហនុមានសាងស្ពាន, ហនុមានសំដែងរិទ្ធ, ហនុមានហែកមេឃ, ក្របីសម្រួចស្នែង, ក្របីលាក់កូន, នាគហោះពាំកែវ, នាគចុះលេងទឹក, គ្រុឌសម្ដែងរិទ្ធ, ក្រញាំគ្រុឌឆក់នាគ, អ្នកចម្បាំងមុខបួន, រាហ៊ូលេបច័ន្ទ, ខ្លាលាក់ក្រចក, ក្រមុំតែងខ្លួន, ឥន្ទ្រីត្រដាងស្លាប, មច្ឆាប្រឡែងគង្គា ។
ការរុំដៃដោយអំបោះឆៅ នៅក្នុងការ ប្រកួតប្រដាល់គុនខ្មែរ ដោយគេត្រូវយកអំបោះឆៅមកស្រាក់ព័ទ្ធនៅ គល់ម្រាមដៃទាំង ៥ ទាំងសងខាងអោយសមគួរ ហើយគេត្រកួញកួចអំបោះឡើងរដិបរដុបដូចគូទខ្យង បន្ទាប់មកគេរឹតវាឱ្យឡើងណែនរឹងនៅលើខ្នងម្រាមដៃទាំងសងខាង ដើម្បីឱ្យគូប្រកួតអាចវាយទៅណែនដៃ មានទម្ងន់ដៃដូចសត្វដំរី នៅពេលដែលកីឡាករដាល់ត្រូវគូប្រកួតរបស់ខ្លួន ។ អំបោះឆៅដែលយកមករុំ ត្រូវបានគេហៅថា “អំបោះភ្លុក” ជាអំបោះពណ៌ស ជាពណ៌តំណាងឱ្យភាពបរិសុទ្ធ ភាពស្មោះត្រង់ ភាពស្អាតស្អំ អំបោះឆៅពណ៌ស តែងត្រូវបានប្រើប្រាសនូវនៅក្នុងវប្បធម៌ជំនឿរបស់កម្ពុជា ។
ប្រដាល់គុនខ្មែរត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាកីឡាលំដាប់ទីមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយបាល់ទាត់ស្ថិតនៅលំដាប់លេខពីរ ។ ប្រដាល់គុនខ្មែរពីបុរាណ មានទឹកប្រកួតចំនួន ១២ និង មិនមានស្រោមដៃការពារនោះទេ ម្រាមដៃរបស់កីឡាករត្រូវរុំដោយអំបោះឆៅ ដោយបែបនេះហើយជារឿយៗ ពេលមានកម្មវិធីប្រដាល់មកដល់ គូរប្រកួតអាចឈ្លៀតឱកាសសងសឹក គ្នាអំឡុងពេលប្រកួតនេះ។
ដូចនេះហើយ ក្រោយបញ្ចប់កម្មវិធីប្រដាល់ តែងតែមានកីឡាកររបួសធ្ងន់ និង ពេលខ្លះបណ្ដាលឱ្យស្លាប់បាត់បង់ជីវិតថែមទៀតផង ដោយមើលឃើញពីភាពសាហាវនៃប្រដាល់គុនខ្មែរ ក្រុមទេសាភិបាលបារាំងក៏សម្រេចផ្លាសប្ដូរនៃរបៀបវាយតាមបែបខ្មែរបុរាណ វិវត្តន៍ជាការប្រដាល់បែបពាក់ស្រោមដៃទំនើប ចាប់ពី ស.វទី២០ ក្នុងអំឡុងពេលដែលបារាំងដាក់ អណាព្យាបាល លើប្រទេសកម្ពុជា រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន
នេះ ដោយចំនួនទឹកប្រកួត ត្រូវបានកាត់បន្ថយមកត្រឹម ៥ទឹក ប៉ុនណោះ ក្រោយពេលដែលកំលាំងកីឡាករមិនអាច តស៊ូដល់ទឹកទី១២បាន ដែលធ្វើឱ្យការប្រកួតមិនមានភាពជក់ចិត្តនិងល្អមើល ។
ប្រដាល់គុនខ្មែរបង្កប់នូវស្មារតីតស៊ូ និងកិត្តិយសដ៏រស់រវើករបស់ប្រទេសកម្ពុជា
នៅចំកណ្តាលសិល្បៈវប្បធម៌ដ៏រស់រវើករបស់ប្រទេសកម្ពុជា មានក្បាច់គុនបុរាណដែលគេស្គាល់ថាជាប្រដាល់គុនខ្មែរ ឬ ប្រដាល់សេរី។ ប្រពៃណីមួយដែលជាកីឡា ប្រដាល់ខ្មែរបង្កប់នូវស្មារតីតស៊ូ និងកិត្តិយស ដែលបានបង្កប់យ៉ាងជ្រៅក្នុងមរតកខ្មែរ។ នៅជួរមុខនៃការថែរក្សាកេរដំណែលនេះ គឺក្លឹបប្រដាល់ខ្មែរ ដែលអ្នកចម្បាំងទាំងក្មេងទាំងចាស់ ចេះជំនាញ និងគោរពបូជាដល់បុព្វការីជន។ តោះឈានជើងចូលសង្វៀនហើយស្វែងយល់ពីខ្លឹមសារនៃក្លឹបប្រដាល់ខ្មែរ។
ក្លិបប្រដាល់ខ្មែរបម្រើជាអ្នកថែរក្សាមរតកក្បាច់គុនរបស់កម្ពុជា ដោយបានបន្សល់ទុកនូវបច្ចេកទេសជាច្រើនសតវត្សន៍ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។ នៅក្នុងជញ្ជាំងដ៏ទ្រុឌទ្រោម នៃក្លឹបទាំងនេះ គ្រូបណ្តុះបណ្តាលមិនត្រឹមតែផ្តល់កម្លាំងកាយសម្បទាប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជំរុញឱ្យតម្លៃនៃវិន័យ ការគោរព និងការតស៊ូផងដែរ។ របបនៃការបណ្តុះបណ្តាលមាន ភាពម៉ត់ចត់ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការលះបង់ដែលត្រូវការដើម្បីធ្វើជាម្ចាស់លើទម្រង់សិល្បៈនេះ។
លើសពីការហ្វឹកហាត់កាយសម្បទា ក្លឹបប្រដាល់ខ្មែរជំរុញឱ្យមានសហគមន៍ក្នុងចំនោមសមាជិករបស់ខ្លួន។ មិនថាស្ថានភាពសង្គម ឬមជ្ឈដ្ឋានណានោះទេ មនុស្សម្នាក់ៗមករួមគ្នាក្រោមចំណង់ចំណូលចិត្តរួមមួយ គឺការស្រឡាញ់ប្រដាល់ខ្មែរ។ មូលបត្របំណុលដែលបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងក្លឹបទាំងនេះឆ្លងកាត់ព្រំដែននៃសង្វៀន បង្កើតមិត្តភាព និងបណ្តាញ គាំទ្រពេញមួយជីវិត។
ក្លឹបប្រដាល់ខ្មែរបម្រើជាកន្លែងបង្កាត់ពូជសម្រាប់ជើងឯកដែលប្រាថ្នាចង់បាន។ ក្មេងៗដែលមានទេពកោសល្យ ជារឿយៗមានការសាទរពីការចាប់ផ្តើមដ៏រាបទាប ស្វែងរកកន្លែង ជ្រកកោននៅក្នុងក្លឹបទាំងនេះ ដែលសក្តានុពលរបស់ពួកគេត្រូវបានចិញ្ចឹមបីបាច់ និងជំនាញដែលផ្តល់កិត្តិយស។ តាមរយៈកម្មវិធីបណ្ដុះបណ្ដាលដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ និងការបង្ហាត់បង្រៀន យុទ្ធជនដែលសន្យាបានលេចចេញជារូបរាង ត្រៀមខ្លួនជាតំណាងជាតិរបស់ខ្លួនទាំងលើឆាកជាតិ និងអន្តរជាតិ។
នៅក្នុងពិភពលោកដែលផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស ក្លឹបប្រដាល់ខ្មែរបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការថែរក្សាអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌របស់កម្ពុជា។ តាមរយៈការលះបង់របស់ពួកគេចំពោះ ទម្រង់សិល្បៈបុរាណនេះ សមាជិកមិនត្រឹមតែគោរពដល់បុព្វបុរសរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងធានាថា កូនចៅជំនាន់ក្រោយបន្តទទួលយកមរតករបស់ពួកគេដោយ មោទនភាព។ ទំនៀមទំលាប់ និងទំនៀមទំលាប់ដែលទាក់ទងនឹងកីឡាប្រដាល់ខ្មែរ ធ្វើជាសក្ខីកម្មនៃការរស់រានមានជីវិតចំពោះខ្សែអាត់វប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា។
ខណៈពេលដែលក្លឹបប្រដាល់ខ្មែរបង្កប់នូវភាពធន់ និងកម្លាំង ប៉ុន្តែពួកគេមិនមែនគ្មានបញ្ហាប្រឈមនោះទេ។ ធនធានមានកម្រិត កង្វះការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាល និងការប្រកួត ប្រជែងពីកីឡាទំនើប បង្កជាឧបសគ្គយ៉ាងសំខាន់។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមរយៈការតាំងចិត្តយ៉ាងមុតមាំ និងចំណង់ចំណូលចិត្តមិនផ្លាស់ប្តូរ ក្លឹបទាំងនេះនៅតែ បន្តរីកចម្រើន ជម្នះភាពលំបាក និងងើបឡើងកាន់តែខ្លាំងជាមួយនឹងការប្រកួតនីមួយៗ។
នៅក្នុងអាណាចក្រប្រដាល់គុនខ្មែរ រាល់កណ្តាប់ដៃដែលគប់ និងរាល់ការទាត់ សុទ្ធតែបានបន្លឺឡើងជាមួយនឹងបន្ទរនៃរឿងអតីតកាលរបស់កម្ពុជា។ ក្លឹបទាំងនេះមានច្រើនជាង កន្លែងហ្វឹកហាត់។ ពួកគេគឺជាជម្រកដែលប្រពៃណី សហគមន៍ និងស្មារតីនៃអ្នកចម្បាំងបានបញ្ចូលគ្នា។ ខណៈដែលកីឡាប្រដាល់គុនខ្មែរនៅតែបន្តទាក់ទាញចិត្ត និងចិត្ត ក្លឹបទាំងនេះឈរជាពន្លឺនៃក្តីសង្ឃឹម ដែលធានាបាននូវកេរដំណែលរបស់ ប្រាជ្ញ សេរី បន្តទៅជំនាន់ក្រោយ។
